Kiedy staramy się o kredyt hipoteczny, zawieramy umowę kupna – sprzedaży nieruchomości, chcemy ją ubezpieczyć albo trwa postępowanie spadkowe czy rozwodowe, potrzebna jest profesjonalna wycena domu lub mieszkania. Kto ją sporządza i czym jest operat szacunkowy?

Są sytuacje, kiedy nie możemy powiedzieć, że dom lub mieszkanie jest warte daną sumę „na oko”. Potrzeba profesjonalnego zbadania sprawy i potwierdzenia, jaką tak naprawdę nieruchomość ma wartość. Co ciekawe, da się to oszacować, nawet jeśli dom jeszcze nie powstał.

Kim jest rzeczoznawca majątkowy?

Samo pojęcie wyceny nieruchomości jest zdefiniowane w Ustawie o gospodarce nieruchomościami z dn. 21 sierpnia 1997 roku. Jest to jej prawdopodobna cena, którą można uzyskać przy sprzedaży na rynku. Oprócz wartości rynkowej jest wyceniana również katastrofalna i odtworzeniowa.

Wyceną nieruchomości zajmuje się rzeczoznawca majątkowy, który ma uprawnienia nadane przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, a dodatkowo jest wpisany do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych. Tylko taka osoba może przedstawiać wiążące ekspertyzy.

Operat szacunkowy – co to?

Z kolei dokumentem, potwierdzającym pracę rzeczoznawcy majątkowego jest operat szacunkowy. Specjalista wykorzystuje metodę porównywania parami albo korygowania ceny średniej, co na podstawie podobnych budynków pozwala oszacować wartość nawet niewybudowanej jeszcze nieruchomości.

W operacie szacunkowym są zawarte następujące dane: wielkość, rodzaj i lokalizacja nieruchomości, cel wyceny, źródła informacji o nieruchomości (np. oględziny, zapisy w księgach wieczystych), analiza danego rynku nieruchomości, opis stanu technicznego badanego domu lub mieszkania oraz opis zastosowanej metody wyceny.

Kiedy przyda się profesjonalna wycena nieruchomości?

Kiedy należy zlecić rzeczoznawcy dokonanie wyceny? Najczęstszą sytuacją, która tego wymaga, jest złożenie wniosku o kredyt hipoteczny. Na podstawie operatu bank wie, jakiej wartości będzie zabezpieczenie kredytu. Od tej sumy liczy się również wymagany wkład własny.

Wycena jest również potrzebna do zawarcia umowy ubezpieczenia nieruchomości. Na tej podstawie ubezpieczyciel wylicza sumę gwarancyjną oraz wysokość składek.

Informacja o wartości nieruchomości przydaje się również przy jej sprzedaży. Dzięki temu kupujący ma pewność, co tak naprawdę nabywa.

Oprócz tego wycena jest niezbędna również przy wszystkich sprawach sądowych, które dotyczą zmiany właściciela danego domu czy mieszkania, odnoszących się np. do darowizny, spadku albo podziału majątku w wyniku rozwodu.

W powyższych sytuacjach zawsze będzie potrzebna ekspertyza rzeczoznawcy majątkowego. Podczas poszukiwań takiego specjalisty zawsze trzeba sprawdzić, czy posiada on wymagane uprawnienia.