Potencjalny nabywca przed zakupem mieszkania powinien obowiązkowo sprawdzić jego status prawny. W tym celu należy zweryfikować, czy dana nieruchomość posiada księgę wieczystą i jakie informacje są w niej zawarte. Wówczas dowiemy się, czy na wybranym lokalu nie ciąży kredyt, a także jaką ma formę własności. Może to być zarówno mieszkanie własnościowe, spółdzielcze własnościowe jak i spółdzielcze lokatorskie. Czym te formy się od siebie różnią?

Mieszkanie własnościowe a mieszkanie spółdzielcze własnościowe – podobieństwa i różnice

Mieszkanie własnościowe i mieszkanie spółdzielcze własnościowe to nieruchomości, które mają odmienny stan prawny. W momencie nabycia prawa do lokalu spółdzielczego posiadaczem gruntu, a także budynku pozostaje spółdzielnia mieszkaniowa. Właściciel mieszkania ma prawo nim rozporządzać i z niego korzystać, ale w określonym stopniu. Pewne czynności, jak np. zmiana mieszkania w lokal użytkowy czy wyburzenie ściany, wymagać będą aprobaty ze strony spółdzielni. Ze spółdzielczego prawa wprost wynika, że w sprawach podejmowanych w kontekście nieruchomości należy wziąć pod uwagę zdanie spółdzielni. W odróżnieniu od mieszkania własnościowego, które stanowi odrębną własność i w każdym przypadku posiada księgę wieczystą, mieszkanie spółdzielcze własnościowe może, ale nie musi takową dysponować. Najczęściej księga jest utworzona na potrzeby banku, który miałby udzielić kredytu hipotecznego. W przypadku mieszkania własnościowego właściciele mają nieograniczoną swobodę w rozporządzaniu nim i korzystaniu z niego. Oprócz tego, że dysponują prawem własności odrębnej nieruchomości, są także współwłaścicielami gruntu oraz części wspólnych np. klatki schodowej. Zarówno mieszkanie własnościowe, jak i spółdzielcze własnościowe można sprzedać czy wynająć, a obydwie formy podlegają dziedziczeniu oraz egzekucji. Jeśli zatem mamy w planach kupno mieszkania wyłącznie za własne oszczędności i chcemy w nim jedynie mieszkać, to nie odczujemy znaczących różnic między obiema formami. Niezaprzeczalnie jednak większą swobodę i prawa mamy w rozporządzaniu mieszkaniem własnościowym.

Mieszkanie spółdzielcze lokatorskie – kto tak naprawdę jest właścicielem?

W przypadku mieszkania spółdzielczego lokatorskiego właścicielem i zarządcą lokalu jest spółdzielnia. Lokatorzy, którzy zamieszkują daną nieruchomość, nie posiadają do niej prawa własności. Oznacza to, że mogą w niej mieszkać i z niej korzystać, jednak nie dysponują możliwością jej sprzedaży, darowizny, wzięcia kredytu czy założenia księgi wieczystej. Warunkiem koniecznym przy uzyskaniu spółdzielczego prawa lokatorskiego do wybranego mieszkania jest status członka danej spółdzielni, który nabywa się w momencie podpisania stosownej umowy ze spółdzielnią mieszkaniową oraz uiszczeniu wkładu finansowego na poczet danej nieruchomości. Najczęściej jest to około 30% wartości mieszkania. Warto również pamiętać, że nie dziedziczymy prawa do zamieszkiwanego lokalu. Dziedziczeniu podlega tylko wkład mieszkaniowy, który spółdzielnia jest zobligowana oddać spadkobiercy w momencie śmierci swojego członka. Tę formę prawa do lokalu mieszkalnego ze względu na ww. ograniczenia porównuje się z najmem nieruchomości.