Jedną z pierwszych czynności, jaką powinien wykonać potencjalny nabywca nieruchomości z rynku wtórnego, jest zweryfikowane jej księgi wieczystej. Można to zrobić w dwojaki sposób – tradycyjnie udać się do wydziału wieczystoksięgowego w sądzie rejonowym właściwym dla położenia danej nieruchomości, lub poprzez internet.
W przeszłości dostęp do ksiąg wieczystych był możliwy tylko w formie papierowej. Sytuacja zmieniła się po migracji danych z sądów rejonowych do ogólnopolskiego systemu teleinformatycznego, który stworzył Centralną Bazę Ksiąg Wieczystych, a wgląd do niej zapewniła Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych. Oznacza to, że każdy obywatel dysponujący numerem interesującej go księgi ma szansę na ustalenie podstawowych informacji dotyczących nieruchomości, w tym danych właścicieli lub użytkowników wieczystych.
Gdzie i w jaki sposób można sprawdzić elektroniczną księgę wieczystą?
W celu zlokalizowania danej księgi wieczystej w formie elektronicznej należy wpisać w wyszukiwarce internetowej adres strony www.ekw.ms.gov.pl, a następnie odnaleźć i kliknąć opcję „przeglądanie treści księgi wieczystej”. W dalszej kolejności użytkownik zostaje przeniesiony do wyszukiwarki, gdzie zostanie poproszony o wpisanie numeru interesującej go księgi. Numer jest niezbędny do przeglądania danych ujawnionych na stronie; bez niego nie jesteśmy w stanie uzyskać żadnych informacji o wybranej nieruchomości. Co bardzo istotne, zgodnie z art. 364 ust 6 ustawy, każdy ma możliwość do bezpłatnego przeglądania ksiąg wieczystych online, a także do drukowania znalezionych plików. Należy jednak pamiętać, że takie dokumenty nie posiadają mocy prawnej; mają ją tylko te wydane przez sądy rejonowe.
Czego można dowiedzieć się o danej nieruchomości w elektronicznej księdze wieczystej?
Informacje dotyczącej nieruchomości, które znajdują się w internetowej bazie ksiąg wieczystych, są przejrzyste i zostały podzielone na cztery podstawowe działy, a każdy z nich zawiera odrębne dane. Dział I dotyczy własności nieruchomości oraz spisu praw związanych z tą własnością. Dział II wskazuje właściciela nieruchomości bądź użytkownika wieczystego. Z działu III dowiemy się o ograniczonych prawach rzeczowych i osobistych oraz roszczeniach, które ciążą na nieruchomości. Dział IV to zbiór informacji o potencjalnych hipotekach ustanowionych na nieruchomości. Oprócz tego elektroniczna księga wieczysta daje również możliwość dowiedzenia się, na podstawie jakich dokumentów dokonano poszczególnych wpisów, a także, kiedy miały one miejsce i gdzie są dokumenty, które stanowią podstawę ww. wpisów.
Warto jednak nadmienić, że informacje zawarte w księdze wieczystej to za mało, aby uzyskać pełne dane o stanie prawnym nieruchomości. W celu dogłębnej analizy, np. przy chęci zakupu mieszkania, należy zapoznać się z dokumentami od różnych organów.